§ 1. Standardy Ochrony Małoletnich w Stowarzyszeniu MONAR Poradni Profilaktyki, Leczenia i Terapii Uzależnień w Jeleniej Górze, zwane dalej „Standardami” określają:
 1) zasady bezpiecznej rekrutacji pracowników (personelu);
 2) zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim, a personelem poradni, a w szczególności zachowania           niedozwolone wobec małoletnich;
 3) zasady i procedurę podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu         małoletniego;
 4) procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę                       małoletniego, zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz wszczynanie procedury „Niebieskiej Karty”;
 5) zasady przeglądu i aktualizacji standardów;
 6) zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu poradni do stosowania standardów, zasady              przygotowania tego personelu do ich stosowania oraz sposób dokumentowania tej czynności;
 7) zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym oraz małoletnim standardów do             zaznajomienia się z nimi i ich stosowania;
 8) osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia;
 9) sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających           dobru małoletniego.
Ponadto Standardy określają:
 1) wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności zachowania niedozwolone;
 2) Zakres zadań poszczególnych pracowników poradni w przypadku podejrzenia lub uzyskania informacji, że dziecko jest               krzywdzone;
 3) zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia.

§ 2. Ilekroć w niniejszych Standardach jest mowa bez bliższego określenia o:
 1) poradni – należy rozumieć przez to Stowarzyszenie MONAR Poradnię Profilaktyki, Leczenia i Terapii Uzależnień w Jeleniej   Górze;
 2) dziecku, małoletnim, lub pacjencie małoletnim – należy rozumieć osoby do ukończenia 18 roku życia (zarówno              dziewczęta jak i chłopców), którzy są pacjentami poradni, przy czym czytając niniejszy akt należy uwzględniać w odniesieniu   do ww. osób również klasyfikację prawną, zgodnie z którą:
  a) w zakresie postępowania dotyczącego zapobiegania i zwalczania demoralizacji, osoba która nie ukończyła 18 lat określana    jest jako osoba nieletnia,
  b) w zakresie postępowania o czyny karalne małoletnim jest osoba, która dopuściła się takiego czynu po ukończeniu 13 lat, a    przed ukończeniem lat 17,
  c) w zakresie wykonywania środków wychowawczych lub poprawczych małoletnim jest osoba, względem której takie środki    zostały orzeczone (choćby ukończyła ona 18 lat), nie dłużej jednak niż do osiągnięcia wieku 21 lat.
 3) wolontariuszu - należy przez to rozumieć wyłącznie osobę w wieku powyżej 18 roku życia;
 4) rodzicach – rozumie się przez to także opiekunów prawnych oraz inne osoby, którym sąd powierzył sprawowanie opieki nad   dzieckiem;
 5) opiekunie – należy rozumieć przez to opiekuna prawnego w rozumieniu art. 145-177 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks   rodzinny i opiekuńczy;
 6) osobie najbliższej dziecku, pacjentowi – należy przez to rozumieć osobę wstępną: matkę, ojca, babcię, dziadka;               rodzeństwo: siostrę, brata, w tym rodzeństwo przyrodnie, a także inne osoby pozostające we wspólnym gospodarstwie, a w   przypadku jej braku – osobę pełnoletnią wskazaną przez małoletniego;
 7) personelu – należy rozumieć przez to wszystkie osoby zatrudnione w poradni na podstawie umowy o pracę lub umowy          cywilnoprawnej, a także podejmujące w poradni obowiązki na zasadach wolontariatu, w tym w szczególności:                psychoterapeuci, psychologowie, lekarze, pracownicy rejestracji, stażyści itp.;
 8) pracowniku lub współpracowniku - rozumie się przez to każdą osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę lub          umowy cywilnoprawnej, a także stażystę i wolontariusza;
 9) terapeucie prowadzącym - rozumie się przez to terapeutę, do którego dziecko uczęszcza lub będzie uczęszczać na terapię   indywidualną. Terapeuta ten zostaje przydzielony do prowadzenia psychoterapii dziecka domyślnie (pierwszy, do którego         dziecko zgłosiło się z opiekunem na diagnozę) lub w innym przypadku w porozumieniu z kierownikiem zostaje nim inny          terapeuta, który zawiera z dzieckiem i jego opiekunem lub aprobuje zawarty wcześniej rodzinny kontrakt terapeutyczny;
 10) dyrektorze – należy przez to rozumieć Dyrektora Stowarzyszenia MONAR Poradni Profilaktyki, Leczenia i Terapii Uzależnień     w Jeleniej Górze;
 11) kierowniku/koordynatorze - należy przez to rozumieć Kierownika Poradni Leczenia Uzależnień dla Dzieci i Młodzieży przy      Stowarzyszeniu MONAR Poradni Profilaktyki, Leczenia i Terapii Uzależnień w Jeleniej Górze upoważnionego przez Dyrektora      do monitorowania i realizowania niniejszych standardów w imieniu Dyrektora;
 12) zgodzie opiekuna małoletniego – należy przez to rozumieć zgodę co najmniej jednego z rodziców małoletniego;
 13) krzywdzeniu małoletniego – należy rozumieć popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego na szkodę              małoletniego przez jakąkolwiek osobę, w tym członka personelu poradni lub zagrożenie dobra małoletniego, w tym jego       zaniedbywanie;
 14) danych osobowych małoletniego - należy przez to rozumieć wszelkie informacje umożliwiające identyfikację                     małoletniego;
 15) osobie odpowiedzialnej za Standardy Ochrony Małoletnich – należy przez to rozumieć wyznaczonego przez Dyrektora       pracownika sprawującego nadzór nad realizacją niniejszych Standardów;
 16) Kodeksie karnym lub kk – należy przez to rozumieć ustawę z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny;
 17) Kodeksie postępowania karnego lub kpk - należy przez to rozumieć ustawę z dnia z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks              postępowania karnego;
 18) Kodeksie postępowania cywilnego lub kpc - należy przez to rozumieć ustawę z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks                  postępowania cywilnego;
 19) Ustawie o przeciwdziałaniu przemocy domowej - należy przez to rozumieć ustawę z dnia z dnia 29 lipca 2005 r. o                 przeciwdziałaniu przemocy domowej;
 20) Ustawie o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich- należy przez to rozumieć ustawę z dnia 9 czerwca 2022 r.o wspieraniu i          resocjalizacji nieletnich

§3. 1. Dyrektor, przed nawiązaniem z osobą stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją lub leczeniem małoletnich, zobowiązany jest do uzyskania informacji, czy dane tej osoby są zamieszczone w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestr.
2. Dyrektor uzyskuje informacje z Rejestru z dostępem ograniczonym za pośrednictwem systemu teleinformatycznego prowadzonego przez Ministra Sprawiedliwości. Konto w systemie teleinformatycznym zostaje założone w porozumieniu z Zarządem Głównym Stowarzyszenia MONAR w Warszawie.
4. Rejestr osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestr, jest ogólnodostępny - nie wymaga zakładania konta.
5. Informacje zwrotne otrzymane z systemu teleinformatycznego Dyrektor drukuje i składa do części A akt osobowych, związanych z nawiązaniem stosunku pracy. To samo dotyczy Rejestru osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego poniżej lat 15, wydała postanowienie o wpisie w Rejestr. Przy czym w przypadku tego drugiego Rejestru wystarczy wydrukować stronę internetową, na której widnieje komunikat, że dana osoba nie figuruje w rejestrze.
6. Jeśli dla osoby do innej działalności, o której mowa w ust. 1 nie tworzy się pracowniczej teczki akt osobowych, wydruk z systemu teleinformatycznego zamieszcza się w utworzonej do tego celu odrębnej dokumentacji.
7. Dyrektor od kandydata na pracownika pobiera informację z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności (Informacja nie powinna być starsza niż 3 miesiące).
8. Jeżeli kandydat na pracownika posiada obywatelstwo inne niż polskie wówczas powinien przedłożyć również informację z rejestru karnego państwa, którego jest obywatelem, uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z małoletnimi, bądź informację z rejestru karnego, jeżeli prawo tego państwa nie przewiduje wydawania informacji dla wyżej wymienionych celów.
9. Dyrektor pobiera od kandydata na pracownika oświadczenie o państwie/państwach (innych niż Rzeczypospolita Polska), w których kandydat zamieszkiwał w ostatnich 20 latach. Kandydat składa takie oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej.
10. Jeżeli prawo państwa, z którego ma być przedłożona informacja o niekaralności nie przewiduje wydawania takiej informacji lub nie prowadzi rejestru karnego, wówczas kandydat składa, pod rygorem odpowiedzialności karnej, oświadczenie o tym fakcie wraz z oświadczeniem, że nie był prawomocnie skazany oraz nie wydano wobec niego innego orzeczenia, w którym stwierdzono, iż dopuścił się takich czynów zabronionych, oraz że nie ma obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu, innego uprawnionego organu lub ustawy, stosowania się do zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich lub z opieką nad nimi.
11. Pod oświadczeniami składanymi pod rygorem odpowiedzialności karnej składa się oświadczenie o następującej treści: Jestem świadomy/a odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Oświadczenie to zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
12. Wzory oświadczeń dotyczących obywatelstwa / obywatelstw oraz zamieszkiwania w ciągu 20 lat oraz oświadczenia o niekaralności oraz o toczących się postępowaniach przygotowawczych, sądowych i dyscyplinarnych określa załącznik 1 do niniejszych Standardów.
13. W sytuacji podejmowania przez poradnię współpracy z innymi podmiotami w zakresie działalności związanej z profilaktyką, edukacją, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych lub z opieką nad małoletnimi to na nich ciąży obowiązek zapewnienia bezpiecznej rekrutacji pracowników (personelu) poprzez zastosowanie procedur określonych w ust.1 – 12.
14. Inne podmioty zastosowanie bezpiecznej rekrutacji pracowników (personelu) poprzez zastosowanie procedur określonych w ust.1 – 12 potwierdzają stosownym pisemnym oświadczeniem przedłożonym dyrektorowi poradni.
15. Za realizację obowiązków, o których mowa w ust. 1-14 odpowiada dyrektor poradni, który upoważnia do tego także kierownika poradni leczenia uzależnień dla dzieci i młodzieży.

§ 4. 1. Małoletni mają prawo do bycia traktowanymi przez pracowników z jednakową troską.
2. Pracownicy obowiązani są do utrzymywania profesjonalnej relacji z małoletnimi i każdorazowego rozważenia, czy reakcja, komunikat bądź działanie wobec małoletniego są adekwatne do sytuacji, bezpieczne, uzasadnione i sprawiedliwe.
3. Pracownicy obowiązani są do działania w sposób otwarty i przejrzysty dla innych, aby zminimalizować ryzyko błędnej interpretacji zachowania.
3. Nie do zaakceptowania jest faworyzowanie pojedynczych osób przez członków personelu, wyrażane werbalnie czy niewerbalnie.
4. Stosowanie przez personel kar cielesnych wobec małoletnich nie jest dozwolone w żadnych okolicznościach i od reguły tej nie ma wyjątków.
5. Nie może być ze strony personelu tolerancji wobec jakiegokolwiek zachowania, które może zostać odczytane jako znęcanie się lub dokuczanie, zarówno ze strony dorosłych jak i samych małoletnich.
§ 5. Pracownicy:
  1) równo traktują każdego małoletniego bez względu na jego pochodzenie, wygląd, przekonania, wyznanie, kolor skóry;
  2) odnoszą się z szacunkiem do jego innych przekonań, innych doświadczeń, innej perspektywy wynikającej z bycia                       małoletnim;
  3) wysłuchują małoletniego z uwagą i traktują jego wypowiedzi i przedstawioną wersję zdarzeń z należytą powagą;
  4) używają języka pozbawionego ocen, etykiet, dostosowanego do poziomu rozwoju małoletniego;
  5) odnoszą się do małoletniego z szacunkiem, wydając ewentualne polecenia rzeczowo, jasno i konkretnie.
  6) tworzą kulturę otwartości i wzajemnej odpowiedzialności sprzyjającej zgłaszaniu i omawianiu wszelkich zagadnień i                  problemów dotyczących ochrony dzieci.
§ 6. 1 Niedozwolone są następujące zachowania pracowników i realizatorów wobec małoletnich:
  1) wszelkie zachowania, które mają znamiona innych form przemocy psychicznej, fizycznej lub wykorzystywania seksualnego;
  2) wszelkie zachowania, które zawstydzają, upokarzają, deprecjonują lub poniżają;
  3) niestosowny kontakt fizyczny z małoletnim, naruszający godność. Dopuszczalny kontakt fizyczny powinien być w naturalny   sposób związany z pomocą małoletniemu w czynnościach medycznych, koniecznością zapewnienia dziecku bezpieczeństwa   lub ewentualną potrzebą uspokojenia małoletniego;
  4) akceptowanie bądź uczestniczenie w nielegalnych czynnościach, w które angażowane jest dziecko;
  5) nawiązywanie z dzieckiem relacji o charakterze romantycznym, czy seksualnym;
  6) zachowywanie się w sposób seksualnie prowokacyjny;
  7) goszczenie dziecka we własnym domu.
2. Nie do zaakceptowania jest werbalne naruszanie dobra małoletnich przez personel, w tym zwłaszcza opowiadanie w ich obecności żartów o podtekście seksualnym, obscenicznym i wulgarnym.
3. W przypadku konieczności podjęcia z małoletnim rozmowy na tematy związane z płciowością należy wykazać się daleko idącą ostrożnością, delikatnością i roztropnością.
4. Pod żadnym pozorem personel nie może częstować małoletnich podopiecznych alkoholem, papierosami, środkami odurzającymi (w tym narkotykami).
5. Zabronione jest pozostawanie przez personel pod wpływem alkoholu lub środków odurzających.
6. W pracy z małoletnimi personel lub współpracownicy, w tym wolontariusze powinni używać środków, języka i metod adekwatnych do wieku wychowanków. Podobnie powinien być potraktowany przekaz medialny, np. przez telefon komórkowy, Internet, wideo itp. W żadnym jednak wypadku nie wolno wykorzystywać materiałów pornograficznych lub zawierających treści obsceniczne.
7. Pracownicy nie kontaktują się prywatnymi kanałami komunikacji z małoletnimi (prywatny telefon, e-mail, komunikatory, profile w mediach społecznościowych), w szczególności nie nawiązują kontaktów z małoletnimi poprzez przyjmowanie bądź wysyłanie do nich zaproszeń w mediach społecznościowych.
8. Jeśli zachodzi taka konieczność, właściwą formą komunikacji poza godzinami pracy są kanały służbowe (e-mail, telefon służbowy).
9. W przypadku rozpoczęcia prywatnej rozmowy z wykorzystaniem mediów społecznościowych przez małoletniego pracownik nie kontynuuje rozmowy, informuje o tym fakcie kierownika i poleca dziecku zgłoszenie się do niego w miejscu wykonywania obowiązków służbowych.
10. Zasady, o których mowa w ust. 7-9 nie dotyczą sytuacji (potencjalnego) zagrożenia życia i zdrowia dziecka oraz podejrzenia popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego. W takim przypadku pracownik może kontynuować rozmowę, lecz zobowiązany jest po jej odbyciu powiadomić kierownika o kontakcie z dzieckiem i przyczynach tego kontaktu. Powiadomienie powinno być w miarę możliwości dokonane pisemnie lub mailowo.
§ 7. 1. Personel jest zobowiązany do szacunku dla nietykalności cielesnej, intymności i prywatności małoletniego.
2. Personel zawsze winien wykazywać daleko idącą troskę o integralność i nienaruszalność cielesną każdego małoletniego.
3. Wchodzenie w jakikolwiek kontakt dotykowy z małoletnim musi iść w parze z najdalej posuniętą roztropnością i rozwagą. Obowiązuje tu ogólna zasada prymatu „braku nad nadmiarem”.
4. Właściwym zachowaniem respektującym nietykalność małoletniego jest:
    1) poklepanie po ramionach lub plecach;
    2) uścisk dłoni lub „danie sobie piątki/żółwika”;
    3) delikatne objęcie;
    4) dotykanie rąk, ramion czy barków;
    5) werbalne pochwalenie;
    6) trzymanie się za ręce w czasie zabawy czy dla wsparcia lub uspokojenia małoletniego w sytuacji wzburzenia                         emocjonalnego;
    7) siadanie w pobliżu małych dzieci;
5. Zawsze właściwym jest zapytanie małoletniego o pozwolenie na rodzaj zachowania, o którym mowa w ust.4.
§ 8. 1. Niewłaściwym zachowaniem i nadużyciem wobec nietykalności małoletniego są:
    1) wszelkie formy okazywania niechcianej czułości;
    2) pełne i mocne uściski i objęcia, tzw. „niedźwiadki”;
    3) dotykanie piersi, pośladków i okolic intymnych;
    4) klepanie w uda lub kolana;
    5) łaskotanie lub „mocowanie się” w silnym objęciu;
    6) obejmowanie młodocianego, stojąc za jego plecami;
    7) masaże;
    8) całowanie, w szczególności w usta;
    9) kładzenie się albo spanie obok małoletniego;
  10) okazywanie czułości w miejscach wyizolowanych, np. ubikacje;
  11) komplementowanie odnoszące się do rozwoju fizycznego w kontekście seksualnym.
2. W uzasadnionych przypadkach dopuszczalny jest kontakt fizyczny pracownika z małoletnim. Do sytuacji takich zaliczyć można:
    1) wykonywanie wszelkich czynności o charakterze medycznym;
    2) pomoc małoletniemu niepełnosprawnemu w poruszaniu się po obiektach poradni.
§ 9. 1. Małoletnim przysługuje prawo do prywatności. W szczególny sposób prawo to winno być respektowane w takich miejscach jak toalety. W wymienionych wyżej miejscach personel nie może w żaden sposób ingerować w prywatność małoletnich, w tym zwłaszcza wykonywać małoletnim zdjęć. Personel winien także zadbać, by w powyższych miejscach zdjęć nie robili sobie nawzajem sami małoletni. To samo dotyczy produkcji materiałów filmowych.
2. Na fotografowanie małoletnich w innych sytuacjach i upublicznianie ich zdjęć personel musi uprzednio uzyskać pisemną zgodę rodziców lub opiekunów prawnych oraz zgodę dyrektora. To samo dotyczy produkcji materiałów filmowych.
3. Personel nie może wyręczać małoletnich ani pomagać im w czynnościach natury osobistej (toaleta, przebieranie itp.). Jeżeli małoletni nie może wykonać tych czynności samodzielnie, podczas wizyty w placówce musi mu towarzyszyć opiekun.
4. Personel nie może się obchodzić z małoletnim niewłaściwie, w tym szorstko go traktować, czy żartować nieprzyzwoicie. Dystans w kontakcie ma stworzyć poczucie bezpieczeństwa i zapewnić małoletniemu dobre samopoczucie.
§ 10.1.Wszelkie podejrzenia dotyczące nieodpowiednich zachowań pracowników poradni wobec małoletnich są bezzwłocznie wyjaśniane przez dyrektora, a w przypadku nieodpowiednich zachowań dyrektora przez zastępcę dyrektora lub kierownika.
2. Pracownicy poradni w miarę możliwości podejmują podczas spotkań z małoletnimi rozmowy na temat bezpiecznych relacji z innymi osobami, w tym dorosłymi oraz konieczności zgłaszania dorosłym wszystkiego, co ich niepokoi.
§ 11. Nieprzestrzeganie zasad postępowania traktowane jest jako naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych z wszystkimi wynikającymi stąd konsekwencjami, z rozwiązaniem stosunku pracy włącznie.

§ 12. 1. Krzywdzeniem jest:
    1) przemoc fizyczna – czyli celowe uszkodzenie ciała, zadawanie bólu lub groźba uszkodzenia ciała. Skutkiem przemocy      fizycznej mogą być m. in. złamania, siniaki, rany cięte, poparzenia, obrażenia wewnętrzne. Przemoc fizyczna powoduje lub      może spowodować utratę zdrowia bądź też zagrażać życiu;
    2) przemoc emocjonalna –czyli powtarzające się poniżanie, upokarzanie i ośmieszanie małoletniego, nieustanna krytyka,      wciąganie małoletniego w konflikt osób dorosłych, manipulowanie nim, brak odpowiedniego wsparcia, stawianie              małoletniemu wymagań i oczekiwań, którym nie jest on w stanie sprostać;
    3) przemoc seksualna – czyli angażowanie małoletniego w aktywność seksualną przez osobę dorosłą, w tym                        wykorzystywanie seksualne, które odnosi się do zachowań z kontaktem fizycznym (np. dotykanie małoletniego,                             współżycie z małoletnim) oraz zachowania bez kontaktu fizycznego (np. pokazywanie małoletniemu materiałów                             pornograficznych, podglądanie, ekshibicjonizm) Przemoc ta może być jednorazowym incydentem lub powtarzać się przez            dłuższy czas;
    4) przemoc ekonomiczna – czyli niezapewnianie odpowiednich warunków do rozwoju dziecka, m.in. odpowiedniego                      odżywiania, ubrania, potrzeb edukacyjnych czy schronienia, w ramach środków dostępnych rodzicom lub opiekunom. Jest            to jedna z form zaniedbania;
    5) zaniedbywanie – czyli niezaspokajanie podstawowych potrzeb materialnych i emocjonalnych małoletniego przez rodzica       lub opiekuna prawnego, niezapewnienie mu odpowiedniego jedzenia, ubrań, schronienia, opieki medycznej,                                       bezpieczeństwa, braku dozoru nad wypełnianiem obowiązku szkolnego.
2. Zagrożenie bezpieczeństwa dziecka może przybierać różne formy oraz może być realizowane z wykorzystaniem różnych sposobów kontaktu i komunikowania - stąd na potrzeby niniejszego dokumentu przyjęto następującą kwalifikację zagrożenia bezpieczeństwa małoletnich:
    1) popełniono przestępstwo na szkodę dziecka (np. wykorzystanie seksualne, znęcanie się nad dzieckiem);
    2) doszło do innej formy krzywdzenia, niebędącej przestępstwem, takiej jak np.: krzyk, kary fizyczne, poniżanie;
    3) doszło do zaniedbania potrzeb życiowych dziecka (np. związanych z żywieniem, higieną czy zdrowiem, zapewnieniem              opieki);
    4) doszło do przemocy domowej warunkującej wszczęcie procedury „Niebieskiej Karty”.
§ 13. 1. Personel w swojej pracy kieruje się przepisami prawa i działa na rzecz ochrony dzieci przed krzywdzeniem.
2. Każda informacja dotycząca podejrzenia krzywdzenia dziecka traktowana jest poważnie i wyjaśniana jest bez względu na to czy pochodzi od dziecka, opiekuna, pracownika, osoby dorosłej oraz bez względu na to czy dotyczy podejrzenia krzywdzenia ze strony innego dziecka, opiekuna dziecka, czy też pracowników i współpracowników.
§ 14.1.Procedury podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego opisuje poniższa tabela:

2. Interwencja cywilna jest podejmowana w sytuacji, w której w ramach środków dostępnych rodzicom lub opiekunom, dochodzi do zagrożenia dobra małoletniego poprzez zaniedbania jego potrzeb życiowych takich jak: niezapewnianie odpowiednich warunków do rozwoju dziecka, niezapewnienie odpowiedniego odżywiania, ubrania, higieny, potrzeb edukacyjnych czy schronienia, opieki medycznej, braku dozoru nad wypełnianiem obowiązku szkolnego, obowiązku nauki, bezpieczeństwa, zaniedbywanie potrzeb psychicznych i emocjonalnych dziecka, niewypełnianie zaleceń lekarskich, stosowanie kar fizycznych, surowe dyscyplinowanie dziecka przez rodziców/opiekunów; a także w sytuacji, gdy wiadomo, że w rodzinie jest założona procedura Niebieskiej Karty, ale potrzeby dziecka nadal nie są zaspokajane i sytuacja dziecka nie ulega poprawie.
3. Interwencja karna jest podejmowana w sytuacji podejrzenia popełnienia na szkodę małoletniego, przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, przeciwko wolności seksualnej i obyczajności oraz przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece.
4. Interwencja Niebieskiej Karty jest podejmowana w sytuacji podejrzenia występowania przemocy domowej, przez którą należy rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności:
  1) narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia;
  2) naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną;
  3) powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę;
  4) ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania                  samodzielności finansowej;
  5) istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
5. Wyróżnia się następujące rodzaje przemocy domowej:
  1) przemoc fizyczna – to każde intencjonalne działanie sprawcy, mające na celu przekroczenie granicy ciała dziecka. Często                powoduje różnego rodzaju urazy;
  2) przemoc psychiczna („maltretowanie psychiczne”) – to powtarzający się wzorzec zachowań opiekuna lub skrajnie                        drastyczne wydarzenie (lub wydarzenia), które powodują u dziecka poczucie, że jest nic nie warte, złe, niekochane,                            niechciane, zagrożone i że jego osoba ma jakąkolwiek wartość jedynie wtedy, gdy zaspokaja potrzeby innych;
  3) przemoc seksualna – to zaangażowanie dziecka w aktywność seksualną, której nie jest on lub ona w stanie w pełni                          zrozumieć i udzielić na nią świadomej zgody, naruszająca prawo i obyczaje danego społeczeństwa. Z wykorzystywaniem                  seksualnym mamy do czynienia wtedy, gdy występuje ono pomiędzy dzieckiem, a dorosłym lub dzieckiem i innym                            dzieckiem, w sytuacji zależności, jeśli te osoby ze względu na wiek bądź stopień rozwoju pozostają w stosunku opieki,                        zależności, władzy. Celem takiej aktywności jest zaspokojenie potrzeb innej osoby. Aktywność taka może obejmować:
   a) nakłanianie lub zmuszanie dziecka do udziału w jakichkolwiek prawnie zabronionych czynnościach seksualnych,
   b) wykorzystywanie dziecka do prostytucji lub innych nielegalnych praktyk seksualnych,
   c) wykorzystywanie dziecka do produkcji przedstawień i materiałów pornograficznych.
6. Krzywdzenie psychiczne dziecka to kategoria, w której najczęściej nie ma widocznych dowodów winy sprawcy. Występują natomiast u dziecka objawy jako konsekwencja tego rodzaju przemocy. Podstawowym narzędziem zatrzymania przemocy psychicznej jest praca z rodziną, która odbywać się może w ramach procedury „Niebieskiej Karty”.
§ 15. 1. Pracownicy zwracają szczególną uwagę na występowanie w zachowaniu małoletniego sygnałów świadczących o krzywdzeniu, w szczególności na sygnały świadczące o możliwości popełnienia przestępstwa wskazanego w § 14 ust. 3.
2.Uwagę pracownika powinny zwrócić przykładowo następujące zachowania:
  1) dziecko ma widoczne obrażenia ciała (siniaki, poparzenia, ugryzienia, złamania kości itp.), których pochodzenie trudno jest wyjaśnić;
  2) podawane przez dziecko wyjaśnienia dotyczące obrażeń wydają się niewiarygodne, niemożliwe, niespójne itp., dziecko często je zmienia;
  3) dziecko wzdryga się, kiedy podchodzi do niego osoba dorosła;
  4) dziecko boi się rodzica lub opiekuna;
  5) dziecko boi się powrotu do domu;
  6) dziecko moczy się bez powodu lub w konkretnych sytuacjach czy też na widok określonych osób;
  7) nastąpiła nagła i wyraźna zmiana zachowania dziecka.
3. Rozpoznawanie przemocy wobec dziecka odbywa się poprzez:
  1) ujawnienie przez dziecko przemocy domowej;
  2) informacje od osoby będącej bezpośrednim świadkiem przemocy;
  3) analizę objawów krzywdzenia występujących u dziecka;
  4) ocenę stopnia ryzyka wystąpienia przemocy w danej rodzinie.
4. Ujawnienie przez małoletniego przemocy w rodzinie ma miejsce wtedy, kiedy poinformuje on pracownika o tym, że doznaje jednej lub kilku jednocześnie form przemocy ze strony swoich najbliższych.
§ 16. 1. Na potrzeby niniejszego dokumentu wyróżniono procedury interwencji w przypadku podejrzenia działania na szkodę dziecka przez:
  1) pracownika / współpracownika;
  2) inne osoby trzecie;
  3) rodziców/opiekunów prawnych;
  4) inne dziecko - krzywdzenie rówieśnicze.
§ 17. Każde zgłoszenie krzywdzenia dziecka dokonuje się poprzez załączenie notatki służbowej zawierającej opis okoliczności, w jakich pracownikowi zostały ujawnione okoliczności krzywdzenia.
§ 18. 1. Krzywdzenie ze strony pracownika.
1. W przypadku gdy zgłoszono krzywdzenie dziecka przez pracownika, osoba ta zostaje natychmiast odsunięta od wszelkich form kontaktu z dziećmi (nie tylko dzieckiem pokrzywdzonym) do czasu wyjaśnienia sprawy.
2. Dyrektor przeprowadza rozmowę z dzieckiem i innymi osobami mającymi lub mogącymi mieć wiedzę o zdarzeniu i o sytuacji osobistej (rodzinnej, zdrowotnej) dziecka, w szczególności jego opiekunami.
3. Dyrektor stara się ustalić przebieg zdarzenia, oraz wpływ zdarzenia na zdrowie psychiczne i fizyczne dziecka. Ustalenia są spisywane na karcie interwencji, której wzór określa załącznik nr 2.
4. Dyrektor organizuje spotkanie/a z rodzicami dziecka, którym przekazuje informacje o zdarzeniu oraz o potrzebie/możliwości skorzystania ze specjalistycznego wsparcia, w tym u innych organizacji lub służb.
5. W przypadku, gdy wobec dziecka popełniono przestępstwo Dyrektor sporządza zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa i przekazuje je do właściwej miejscowo Policji lub prokuratury. Wzór zawiadomienia określa załącznik nr 3.
6. W przypadku, gdy pracownik dopuścił się wobec dziecka innej formy krzywdzenia niż popełnienie przestępstwa, Dyrektor bada wszystkie okoliczności sprawy, w szczególności ma obowiązek wysłuchać pracownika podejrzewanego o krzywdzenie, dziecko oraz innych świadków zdarzenia. Ustalenia są spisywane na karcie interwencji, której wzór określa załącznik nr 2.
7. W sytuacji gdy naruszenie dobra dziecka jest znaczne, w szczególności gdy doszło do dyskryminacji lub naruszenia godności dziecka, należy rozważyć rozwiązanie stosunku prawnego z osobą, która dopuściła się krzywdzenia.
§ 19. 1. Krzywdzenie przez inne osoby trzecie.
1. W przypadku gdy zgłoszono krzywdzenie dziecka przez osobę trzecią (obcą, bądź spokrewnioną) kierownik przeprowadza rozmowę z dzieckiem i innymi osobami mającymi lub mogącymi mieć wiedzę o zdarzeniu i o sytuacji osobistej (rodzinnej, zdrowotnej) dziecka, w szczególności jego opiekunami.
2. Kierownik stara się ustalić przebieg zdarzenia, ale także wpływ zdarzenia na zdrowie psychiczne i fizyczne dziecka. Ustalenia są spisywane w karcie interwencji (załącznik nr 2).
3. Kierownik organizuje spotkanie/a z rodzicami dziecka, którym przekazuje informacje o zdarzeniu oraz o potrzebie/możliwości skorzystania ze specjalistycznego wsparcia, w tym u innych organizacji lub służb.
4. W przypadku, gdy wobec dziecka popełniono przestępstwo kierownik sporządza zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa i przekazuje je do właściwej miejscowo Policji lub prokuratury. Wzór zawiadomienia określono w załączniku nr 3.
5. W przypadku, gdy z rozmowy z rodzicami wynika, że nie są oni zainteresowani pomocą dziecku, ignorują zdarzenie lub w inny sposób nie wspierają dziecka, które doświadczyło krzywdzenia, kierownik sporządza wniosek o wgląd w sytuację rodziny, którego wzór określa załącznik nr 4 i kieruje do właściwego sądu rodzinnego.
§ 20. 1. Krzywdzenie ze strony rodziców/opiekunów
1.W przypadku gdy ujawniono lub zgłoszono krzywdzenie dziecka przez rodziców/opiekunów, kierownik przeprowadza rozmowę z dzieckiem i innymi osobami mającymi lub mogącymi mieć wiedzę o zdarzeniu i o sytuacji osobistej (rodzinnej, zdrowotnej) dziecka.
2. Kierownik stara się ustalić przebieg zdarzenia, a także wpływ zdarzenia na zdrowie psychiczne i fizyczne dziecka. Ustalenia są spisywane w karcie interwencji (załącznik nr 2).
3. W przypadku, gdy wobec dziecka popełniono przestępstwo kierownik sporządza zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa i przekazuje je do właściwej miejscowo Policji lub prokuratury (załącznik nr 3).
4. W przypadku, gdy z przeprowadzonych ustaleń wynika, że rodzic/opiekun dziecka zaniedbuje jego potrzeby psychofizyczne lub rodzina jest niewydolna wychowawczo (np. dziecko chodzi w nieadekwatnych do pogody ubraniach, opuszcza miejsce zamieszkania bez nadzoru osoby dorosłej), rodzina stosuje przemoc wobec dziecka (rodzic/inny domownik krzyczy na dziecko, stosuje klapsy lub podobne rodzajowo kary fizyczne), kierownik powiadamia właściwy ośrodek pomocy społecznej o potrzebie pomocy rodzinie, gdy niespełnianie potrzeb wynika z sytuacji ubóstwa.
5. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji instytucji, o których mowa w ustępach poprzedzających.
§ 21. 1. Krzywdzenie rówieśnicze
1. W przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka przez inne dziecko przebywające w poradni (np. na zajęciach grupowych) pracownik poradni przekazuje informację kierownikowi, a ten przeprowadza rozmowę z dzieckiem podejrzewanym o krzywdzenie oraz z jego opiekunami, a także oddzielnie z dzieckiem poddawanym krzywdzeniu i jego opiekunami.
2. Ponadto kierownik przeprowadza rozmowę z innymi osobami mającymi wiedzę o zdarzeniu.
3. W trakcie rozmów należy dążyć do ustalenia przebiegu zdarzenia, a także wpływu zdarzenia na zdrowie psychiczne i fizyczne dziecka krzywdzonego. Ustalenia są spisywane w karcie interwencji (załącznik nr 2).
4. Dla dziecka krzywdzącego oraz krzywdzonego sporządza się oddzielne kartę interwencji (załącznik nr 2).
5. Kierownik wspólnie z rodzicami/opiekunami dziecka krzywdzącego opracowuje plan działań, celem zmiany niepożądanych zachowań.
6. W porozumieniu z rodzicami/opiekunami dziecka poddawanego krzywdzeniu opracowuje się plan zapewnienia mu bezpieczeństwa, włączając w ten plan sposoby odizolowania go od źródeł zagrożenia.
7. W trakcie rozmów należy upewnić się, że dziecko podejrzewane o krzywdzenie innego dziecka samo nie jest krzywdzone przez rodziców/opiekunów lub innych dorosłych. W przypadku potwierdzenia takiej okoliczności należy przejść do procedury odpowiednio z §17 - §19.
8. Kierownik organizuje spotkanie/nia z rodzicami/ opiekunami dziecka, krzywdzonego i krzywdzącego, którym przekazuje informacje o zdarzeniu, sposobach reakcji na zdarzenie (poinformowanie sądu rodzinnego, poinformowanie szkoły, poinformowanie rodziców dziecka krzywdzącego) oraz o potrzebie/ możliwości skorzystania ze specjalistycznego wsparcia, w tym w instytucjach do tego powołanych.
§ 22. 1. Określa się zasady interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia związanego z bezpośrednim zagrożeniem zdrowia lub życia dziecka zdefiniowaną jako interwencja nagła:
  1) jeżeli pracownik w trakcie wykonywania obowiązków służbowych poweźmie informacje o bezpośrednim zagrożeniu życia lub/i zdrowia dziecka jest obowiązany natychmiast podjąć interwencję (interwencja nagła);
  2) interwencja nagła polega na natychmiastowym powiadomieniu telefonicznym oraz przesłaniu e-mailem / faksem zawiadomienia o bezpośrednim zagrożeniu życia i zdrowia dziecka do odpowiedniej jednostki Policji;
  3) w zawiadomieniu telefonicznym, przesyłanym faksem / emailem pracownik powinien podać wszystkie informacje, jakie uzyskał odnośnie dziecka (imię, nazwisko, adres, miejsce, w którym się znajduje), opisać rodzaj zagrożenia, a w przypadku rozmowy telefonicznej - podać dokładną godzinę połączenia, czas trwania połączenia oraz numer, z którego dzwoniło dziecko lub inna osoba;
  4) jeśli pracownikowi znane jest miejsce, w którym dziecko aktualnie przebywa, pracownik wysyła faks / email do dyżurnego Komendy Policji właściwej dla tego miejsca;
  5) jeżeli pracownik nie posiada informacji o miejscu, w którym dziecko aktualnie przebywa, w zawiadomieniu należy podać wszystkie istotne informacje dotyczące sytuacji zagrożenia, a w przypadku rozmowy telefonicznej: dokładną godzinę nawiązania połączenia oraz dokładny czas trwania połączenia, a także opis kontaktu z osobą dzwoniącą i treść;
  6) zawiadomienie wysyłane faksem / emailem podpisuje pracownik podejmujący interwencję;
  7) pracownik podejmuje interwencję nagłą bez konsultacji. Jeżeli jednak sytuacja na to pozwala, należy skonsultować się przed podjęciem interwencji nagłej z dyrektorem, kierownikiem lub z innym pracownikiem;
  8) zawiadomienie wysłane faksem / e-mailem należy przesłać pocztą na adres właściwej komendy Policji najpóźniej następnego dnia roboczego po dokonaniu interwencji.
§ 23. 1. Po podjęciu interwencji nagłej pracownik ma obowiązek przekazania ustnej informacji kierownikowi, a następnie jest zobowiązany do sporządzenia Karty interwencji (załącznik nr 2 do niniejszych Standardów).
2. Jeżeli zgłoszono krzywdzenie ze strony kierownika, wówczas interwencja prowadzona jest przez dyrektora.
3.Jeżeli zgłoszono krzywdzenie ze strony dyrektora, wówczas działania opisane w niniejszym rozdziale podejmuje zastępca dyrektora, kierownik, osoba która dostrzegła krzywdzenie lub osoba do której zgłoszono podejrzenie krzywdzenia.
4. Do udziału w interwencji można doprosić innych specjalistów z poradni, celem skorzystania z ich pomocy przy rozmowie z dzieckiem o trudnych doświadczeniach.
§ 24. 1. W przypadku podejrzenia, że życie dziecka jest zagrożone lub grozi mu ciężki uszczerbek na zdrowiu należy niezwłocznie poinformować odpowiednie służby (Policja, pogotowie ratunkowe), dzwoniąc pod numer 112 lub 999 (pogotowie).
2. Poinformowania służb dokonuje pracownik, który pierwszy powziął informację o zagrożeniu i następnie wypełnia kartę interwencji.
3. Z przebiegu każdej interwencji sporządza się Kartę interwencji (załącznik nr 2 do niniejszych Standardów).
4. Kartę interwencji załącza się do akt dot. dziecka zakładanych w poradni jako dodatkowy dokument, odrębny od dokumentacji medycznej, przechowywany w zabezpieczonej szafie w rejestracji poradni. Akta dziecka zakłada się w przypadku, gdy w sprawie danego dziecka uruchamia się procedury opisane w niniejszych standardach.
§ 25. 1. Fakt ujawnienia możliwości popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego lub krzywdzenia małoletniego nie podlega ocenie uwiarygadniającej ze strony pracownika i bezwzględnie wymaga zareagowania.
2. Pracownicy i inne osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych podjęły informację o krzywdzeniu dziecka lub informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania tych informacji w tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym organom i instytucjom w ramach działań interwencyjnych.
§ 26. W przypadku, gdy podejrzenie zagrożenia bezpieczeństwa dziecka zgłosili opiekunowie dziecka, a podejrzenie to nie zostało potwierdzone, należy o tym fakcie poinformować opiekunów dziecka na piśmie.

§ 27. 1. Jeżeli osobą podejrzewaną o krzywdzenie jest dziecko w wieku od 13 do 17 lat, a jego zachowanie stanowi czyn karalny, kierownik informuje właściwy miejscowo Sąd Rodzinny lub Policję poprzez pisemne zawiadomienie.
2. Jeżeli osobą podejrzewaną o krzywdzenie jest dziecko powyżej lat 17, a jego zachowanie stanowi przestępstwo, wówczas kierownik informuje właściwą miejscowo jednostkę Policji lub Prokuratury poprzez pisemne zawiadomienie.
§ 28. 1. W przypadku, gdy wobec dziecka popełniono przestępstwo kierownik sporządza zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa i przekazuje je do właściwej miejscowo Policji lub Prokuratury. Wzór zawiadomienia określa załącznik nr 3.
2. W przypadku, gdy dobro małoletniego jest zagrożone - osobą odpowiedzialną za zawiadamianie sądu opiekuńczego poprzez złożenie wniosku o wgląd w sytuację rodziny, którego wzór określa załącznik nr 4 jest kierownik.
§ 29. 1. Podejmowanie interwencji wobec rodziny dotkniętej przemocą domową odbywa się na podstawie procedury „Niebieskie Karty”.
18
2. Poradnia jest instytucją uprawnioną do wypełniania formularza A procedury „Niebieskie Karty”.
3. W sytuacji uzyskania przez pracownika informacji o przemocy domowej, pracownik zgłasza ten fakt kierownikowi poradni leczenia uzależnień dla dzieci i młodzieży.
4 Osobą odpowiedzialną za złożenie wniosku do Zespołu Interdyscyplinarnego o wszczęcie procedury „Niebieskiej Karty” jest kierownik.
Rozdział 6
Zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu do stosowania standardów, zasady przygotowania tego personelu do ich stosowania oraz sposób dokumentowania tej czynności
§ 30. 1. Projekt Standardów ochrony małoletnich w wersji zupełnej oraz w wersji skróconej dla małoletnich opracowuje kierownik.
2. Kierownik odpowiada za przygotowanie merytoryczne pracowników do stosowania Standardów, w tym za organizację spotkań szkoleniowych w zakresie ich stosowania.
3. Ze spotkań szkoleniowych, o których mowa w ust.2 sporządza się notatkę wraz z wykazem uczestników spotkania, które przechowuje się w dokumentacji poradni.
4. Dyrektor w miarę potrzeb i możliwości organizuje pracownikom spotkania szkoleniowe z przedstawicielami policji, sądu rodzinnego, kuratorów ds. nieletnich, pracowników ośrodka pomocy społecznej, a także organizacji i stowarzyszeń zajmujących się problematyką ochrony małoletnich.
Rozdział 7
Zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym oraz małoletnim standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania
§ 31. 1. W poradni obowiązują Standardy ochrony małoletnich w wersji zupełnej oraz w wersji skróconej przeznaczonej dla małoletnich.
2. Standardy w wersji zupełnej zamieszcza się na stronie internetowej Stowarzyszenia MONAR Poradnia Profilaktyki, Leczenia i Terapii Uzależnień w Jeleniej Górze oraz udostępnia się każdemu zainteresowanemu do wglądu w rejestracji poradni.
3. W holu głównym przy rejestracji poradni, na tablicy ogłoszeń zamieszcza się informacje (komunikat), iż obowiązujące w poradni Standardy Ochrony Małoletnich w wersji zupełnej są dostępne do wglądu w rejestracji poradni.
4. Na stronie internetowej poradni oraz na tablicy ogłoszeń znajdującej się w holu głównym poradni zamieszcza się Standardy w wersji skróconej, przeznaczonej dla małoletnich.
19
5. Pracownik ma obowiązek zapoznać małoletnich ze Standardami w wersji skróconej przeznaczonej dla małoletnich podczas sesji rodzinnej przeznaczonej na zawarcie kontraktu terapeutycznego. Potwierdzeniem omówienia Standardów jest zapis w kontrakcie rodzinnym.
6. Rodzice oraz opiekunowie prawni małoletnich przy rejestracji dziecka są każdorazowo informowani o obowiązujących w poradni Standardach i możliwości zapoznania się z nimi w sposób określony w niniejszym paragrafie.
Rozdział 8
Osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia
§ 32. 1. Osobą odpowiedzialną za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu jest kierownik.
2. We wszystkich sytuacjach poza kierownikiem osobą właściwą do przyjmowania zgłoszeń oraz realizowania niniejszych procedur jest Dyrektor i jego zastępca.
2. Osobami odpowiedzialnymi za udzielenie małoletniemu wsparcia w sytuacji krzywdzenia jest każdy pracownik w sytuacjach niecierpiących zwłoki.
3. W przypadku uzyskania informacji lub zauważenia przez pracownika, że dziecko jest krzywdzone, pracownik ma obowiązek udzielenia pomocy a następnie sporządzenia notatki służbowej i zgłoszenia tego faktu kierownikowi.
4. Każde uzasadnione podejrzenie jest podstawą do podjęcia kolejnych działań.
5. Pracownik ma obowiązek podjęcia zgłoszenia zawsze w przypadku:
a) podejrzenia krzywdzenia dziecka na podstawie jego obserwacji;
b) gdy dziecko ujawniło doświadczenia krzywdzenia;
c) gdy inna osoba (dorosła lub dziecko) zgłosiła fakt krzywdzenia dziecka.
6. W przypadku, gdy osobą krzywdzącą jest pracownik, Karta interwencji zostaje sporządzona przez dyrektora, który przeprowadza czynności wyjaśniające i podejmuje działania dyscyplinujące.
7. Kierownik wzywa rodziców dziecka, co do którego powziął informacje o możliwości krzywdzenia i informuje ich o sytuacji dziecka.
8. W sytuacjach szczególnych dyrektor sam lub na wniosek ustny kierownika może powołać zespół interwencyjny, w skład którego wchodzą osoby mogące mieć wiedzę o sytuacji dziecka oraz mają możliwości wsparcia i zapewnienia bezpieczeństwa dziecku.
9. W skład zespołu mogą także wchodzić osoby spoza poradni, które mogą pomóc dziecku.
10. Zespół interwencyjny sporządza plan pomocy dziecku, który powinien zawierać wskazania dotyczące:
1)
działań, jakie poradnia zapewnia dziecku w celu poczucia bezpieczeństwa;
2)
wsparcia, jakie zaoferuje dziecku;
3)
ewentualne skierowanie rodziców dziecka do specjalistycznej placówki pomocy dziecku lub przekazanie informacji o takich miejscach, jeżeli istnieje taka potrzeba.
20
11. Plan pomocy dziecku jest przedstawiany przez kierownika rodzicom z zaleceniem współpracy przy jego realizacji.
Rozdział 9
Sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego
§ 33. 1. Na dokumentację ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego składają się:
1)
karta interwencji dot. danego zdarzenia – sporządzona zgodnie ze wzorem określonym w załączniku nr 2 do niniejszych standardów;
2)
notatki służbowe sporządzane przez pracowników na okoliczność danego zdarzenia;
3)
kopia wniosku do sądu rodzinnego o wgląd w sytuację rodziny sporządzonego zgodnie ze wzorem określonym w załączniku nr 3 do niniejszych standardów;
4)
kopia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa wobec dziecka sporządzonego zgodnie ze wzorem określonym w załączniku nr 4;
5)
rejestr prowadzonych interwencji stanowiący załącznik nr 5 do Standardów;
6)
ankiety monitorujące poziom realizacji Standardów;
7)
raporty z monitoringu Standardów.
2. Rejestr prowadzonych interwencji przechowywany jest w zabezpieczonej metalowej szafie w Rejestracji poradni.
3. Dokumentacja dot. ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego dokumentacja dot. interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka (karty interwencji, zawiadomienia) nie jest częścią dokumentacji medycznej dziecka. Dokumentacja ta jest przechowywana wraz z rejestrem w zabezpieczonej szafie, w rejestracji poradni i są udostępniane w jakikolwiek sposób i w jakiejkolwiek formie tylko, i wyłącznie za zgodą dyrektora. Dokumenty przechowywane są przez pięć lat licząc od roku następującego po roku, w którym wszczęto procedurę. Po tym okresie dokumenty są niszczone (wyjątek stanowi rejestr zgłoszeń, który nie ulega przedawnieniu).
4. Za każdym razem, gdy w stosunku do dziecka będącego ofiarą krzywdzenia zostaną dokonane czynności opisane w niniejszej procedurze, w dokumentacji medycznej należy odnotować to w formie notatki służbowej, np.: „w związku z podejrzeniem krzywdzenia wszczęto procedury opisane w standardach ochrony małoletnich”, „złożono wniosek o wgląd w sytuację rodzinną dziecka do Sądu Rodzinnego”, „w związku z podejrzeniem przestępstwa na szkodę dziecka złożono zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa do Prokuratury” itp.
21
5. Wpis w dokumentacji medycznej w postaci notatki służbowej z powziętych czynności dokonuje osoba, która wykonywała czynności, tzn. w przypadku zgłoszenia zdarzenia do kierownika osoba, która dokonała zgłoszenia i wszczęła procedury, w przypadku wysłania zawiadomienia do prokuratury/sądu osoba, która złożyła zawiadomienie itd.
6. Odpowiedzialność za właściwe przechowywanie i udostępnianie dokumentacji dot. ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego oraz interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia małoletniego ponosi wyznaczony pracownik rejestracji.
Rozdział 10
Wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności zachowania niedozwolone
§ 34. 1. Określa się poniższe zasady bezpiecznych relacji między małoletnimi:
1)
małoletni mają prawo do życia i przebywania w bezpiecznym środowisku;
2)
pacjenci akceptują i szanują siebie nawzajem, uznając prawo innych do odmienności i zachowania tożsamości ze względu na: pochodzenie etniczne, geograficzne, narodowe, religię, status ekonomiczny, cechy rodzinne, wiek, płeć, orientację seksualną, cechy fizyczne, niepełnosprawność;
3)
pacjenci nie naruszają praw innych pacjentów – nikogo nie dyskryminują ze względu na jakąkolwiek jego odmienność;
4)
zachowanie i postępowanie pacjentów nie może naruszać ich poczucia godności/wartości osobistej;
5)
pacjenci mają prawo do własnych poglądów, ocen i spojrzenia na świat oraz wyrażania ich, pod warunkiem, że sposób ich wyrażania wolny jest od agresji i przemocy oraz nikomu nie wyrządza krzywdy;
6)
pacjenci są zobowiązani do respektowania praw i wolności osobistych swoich koleżanek i kolegów, ich prawa do własnego zdania, do poszukiwań i popełniania błędów, do własnych poglądów, wyglądu i zachowania – w ramach społecznie przyjętych norm i wartości;
7)
kontakty między pacjentami winno cechować zachowanie przez nich wysokiej kultury osobistej;
8)
pacjenci nie mają prawa stosować wobec innych pacjentów oraz pracowników jakiejkolwiek agresji, przemocy słownej, fizycznej i psychicznej - z jakiegokolwiek powodu i jakichkolwiek okolicznościach.
2. Za niedozwolone zachowania małoletnich uznaje się:
1)
stosowanie jakiejkolwiek agresji i przemocy wobec innych osób;
2)
stosowanie agresji i przemocy fizycznej w formach takich jak np.:
a)
bicie/uderzenie/popychanie/kopanie/opluwanie,
b)
wymuszenia,
c)
napastowanie seksualne,
d)
nadużywanie swojej przewagi nad inną osobą,
22
e)
fizyczne zaczepki,
f)
zmuszanie innej osoby do podejmowania niewłaściwych działań,
g)
rzucanie w kogoś przedmiotami;
3)
stosowanie agresji i przemocy słownej w formach takich jak np.:
a)
obelgi, wyzwiska,
b)
wyśmiewanie, drwienie, szydzenie z krzywdzonego,
c)
bezpośrednie obrażanie ofiary;
d)
plotki i obraźliwe żarty,
e)
przedrzeźnianie,
f)
groźby.
4)
stosowanie agresji i przemocy psychicznej w formach takich jak np.:
a)
poniżanie,
b)
wykluczanie/izolacja/milczenie/manipulowanie,
c)
pisanie na ścianach (np. w toalecie lub na korytarzu);
d)
wulgarne gesty,
e)
śledzenie/szpiegowanie,
f)
obraźliwe sms-y i mms-y,
g)
wiadomości na forach internetowych, w mediach społecznościowych lub tzw. pokojach do czatowania,
h)
telefony i e-maile zawierające groźby, poniżające, wulgarne, zastraszające,
i)
niszczenie/zabieranie rzeczy należących do krzywdzonego,
j)
straszenie i szantażowanie.
3. W każdym przypadku, gdy pacjent jest świadkiem wypadku, pobicia, agresywnego zachowania bądź innego zdarzenia sprzecznego z normami i zasadami obowiązującymi na terenie poradni natychmiast zgłasza zaistnienie zdarzenia informując o nim najbliżej znajdującą się osobę dorosłą będąca pracownikiem poradni.
4. W sytuacjach, o których mowa w ust. 2, pacjent ma obowiązek podporządkować się do poleceń personelu poradni.
5. W przypadku krzywdzenia małoletniego przez innego małoletniego na terenie poradni, pracownik będący świadkiem zdarzenia zobowiązany jest:
a) zdecydowanie i stanowczo przerwać negatywne zachowania uczestników zajścia,
b) rozdzielić ewentualne strony konfliktu,
c) jeśli istnieje taka potrzeba udzielić pierwszej pomocy. W przypadku poważniejszych obrażeń wzywa karetkę pogotowia ratunkowego,
d) poinformować kierownika o zdarzeniu.
6. Jeżeli ofiara przemocy doznała dotkliwych obrażeń cielesnych, wymagających interwencji medycznej, lub następuje długotrwały proces przemocy (dręczenie), a wcześniej stosowane strategie naprawcze nie przyniosły oczekiwanych rezultatów i sprawca przemocy ukończył 13 lat kierownik powiadamia o zdarzeniu Policję i/lub Sąd Rodzinny.
23
7. Ze sprawcą kierownik przeprowadza rozmowę omawiającą jego zachowanie oraz powiadamia o konsekwencjach.
Rozdział 11
Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet
§ 35. Poradnia nie zapewnia dostępu do Internetu, ani nie udostępnia urządzeń medialnych do korzystania z nich na terenie poradni.
Rozdział 12
Zakres zadań poszczególnych pracowników poradni w przypadku podejrzenia lub uzyskania informacji, że dziecko jest krzywdzone
§ 36. 1. W przypadku podejrzenia lub uzyskania informacji, że dziecko jest krzywdzone kierownik:
1)
przyjmuje zgłoszenie o krzywdzeniu lub podejrzeniu krzywdzenia dziecka;
2)
bierze udział w rozmowie z rodzicami lub opiekunami prawnymi;
3)
w sytuacjach podejrzenia przemocy domowej wobec dziecka podejmuje decyzję o złożeniu wniosku do Zespołu Interwencyjnego o uruchomienie procedury „Niebieskiej Karty”;
4)
w przypadku, gdy dziecko doświadcza przemocy domowej lub jeżeli rodzice odmawiają współpracy składa odpowiednio wniosek o wgląd w sytuację rodziny do sądu lub zawiadamia prokuraturę o podejrzeniu przestępstwa;
5)
w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia dziecka natychmiast zawiadamia Policję;
6)
w sytuacji gdy sprawcą przemocy jest osoba dorosła spoza rodziny zawiadamia Policję;
7)
w przypadku, gdy sprawcą przemocy jest nieletni (a wcześniejsze metody postępowania okazały się nieskuteczne) zawiadamia sąd;
8)
informuje o konsekwencjach prawnych stosowania przemocy;
9)
prowadzi nadzór nad prowadzeniem przypadku dziecka krzywdzonego;
10)
zapewnia pomoc pracownikom w realizacji ich zadań np. ułatwia konsultacje trudnych spraw ze specjalistami, organizuje szkolenia w zakresie reagowania na przemoc wobec dzieci;
11)
uzyskuje od rodziców i opiekunów informacje zwrotne nt. realizacji Standardów ochrony dzieci przed krzywdzeniem.
Rozdział 13
Zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia
§ 37. 1. W sytuacji ujawnienia krzywdzenia małoletniego terapeuta prowadzący pacjenta jest zobowiązany do opracowania planu wsparcia udzielanego krzywdzonemu, który zawiera odpowiednio do sytuacji wskazania dotyczące:
1)
określenia form pomocy na terenie poradni lub kierowania do instytucji udzielających różnych form pomocy: terapia indywidualna, grupowa,
24
warsztaty rozwijające zainteresowania
i uzdolnienia - w uzgodnieniu z rodzicami i adekwatnie do potrzeb;
2)
wspierania rodziny – poprzez kwalifikowanie do terapii lub wskazanie innych instytucji oferujących: poradnictwo, konsultacje psychologiczne, terapię dla sprawców przemocy, grupy wsparcia, warsztaty umiejętności wychowawczych;
3)
pomocy socjalnej lub materialnej poprzez wskazanie instytucji oferujących: pomoc socjalną poradnictwo i warsztaty w zakresie metod poszukiwania pracy, organizowanie pomocy finansowej, rzeczowej, ciepłego posiłku, zbiórki odzieży.
2. W uzasadnionych przypadkach dyrektor sam lub na wniosek kierownika wyznacza zespół pracowników odpowiedzialny za opracowanie planu.
3. Wdrożenie planu następuje po akceptacji kierownika.
4. Odpowiedzialnym za monitorowanie przebiegu realizacji planu jest terapeuta prowadzący dziecko.
Rozdział 14
Zasady przeglądu i aktualizacji standardów
§ 38.1. Wyznacza się kierownika poradni leczenia uzależnień dzieci i młodzieży jako osobę odpowiedzialną za monitorowanie Standardów.
2. Ponadto osoba, o której mowa w ust.1 jest odpowiedzialna za reagowanie na sygnały naruszenia Standardów oraz za przyjmowanie od pracowników proponowanych zmian w treści ich zapisów.
3. Osoba, o której mowa w ust. 1 przeprowadza wśród pracowników raz na dwa lata ankietę monitorującą poziom realizacji Standardów. Wzór ankiety stanowi załącznik nr 6.
4. W ankiecie pracownicy mogą proponować zmiany w Standardach oraz wskazywać sytuacje naruszenia Standardów oraz sytuacje w których procedury określone w Standardach nie zostały zastosowane lub nie zadziałały.
5. Osoba, o której mowa w ust. 1 dokonuje opracowania wypełnionych przez pracowników ankiet. S